Opłaty za korzystanie ze środowiska, obok administracyjnych kar pieniężnych, stanowią środki finansowo-prawne ochrony środowiska. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska ujednoliciła zasady naliczania i uiszczania opłat, którymi zostały objęte wszystkie elementy korzystania ze środowiska, a mianowicie:

1.      wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza:

Ø z kotłowni;

Ø  z procesów technologicznych, np.: malowanie, lakierowanie,  spawanie, obróbka drewna, galwanizacja, wyrób masy bitumicznej, wędzenie itp.

Ø ze spalania paliw przez środki transportu;

Ø z przeładunku benzyn silnikowych;

Ø z chowu lub hodowli drobiu.

2.       wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, tj.:

Ø  pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych wody opadowe lub roztopowe ujęte w systemy kanalizacyjne;

Ø wody chłodnicze,

Ø wody pochodzące z chowu i hodowli ryb;

Ø wody zasolone,

3.       pobór wód podziemnych i powierzchniowych wód śródlądowych i morskich wód wewnętrznych,

4.      składowanie odpadów

 Do ponoszenia ww. opłat zobowiązane są podmioty korzystające ze środowiska:

*        przedsiębiorca oraz osoba prowadząca działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa...

*        jednostka organizacyjna nie będąca przedsiębiorcą

*        osoba fizyczna nie będąca przedsiębiorcą, korzystająca ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia.

*        osoby fizyczne nie będące przedsiębiorcami tylko w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia na wprowadzanie substancji lub energii do środowiska oraz pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód w rozumieniu ustawy Prawo wodne.

W wypadku składowania lub magazynowania odpadów, podmiotem korzystającym ze środowiska, obowiązanym do ponoszenia opłat jest posiadacz odpadów w rozumieniu ustawy o odpadach tzn. zarządzający składowiskiem odpadów. W zakresie składowania w miejscu na ten cel nieprzeznaczonym oraz magazynowania odpadów bez wymaganej decyzji, powyższy obowiązek dotyczy każdego posiadacza odpadów, który dopuszcza się naruszenia.

Podmiot korzystający ze środowiska ustala we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wnosi ją, bez wezwania, na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska.